Wat is een neusschelp?

Een neusschelp is een langwerpig orgaan in de neus wat de luchtstroom in de neus reguleert. Aan beide neuswanden hangen 3 paar neusschelpen. De naam neusschelp komt van het Latijnse woord concha, wat zeeschelp vormig betekend. Dit verwijst naar de verlengde zeeschelp vorm die neusschelpen hebben.
Andere benamingen voor de neusschelp zijn:

• conchae, de latijnse benaming
• turbinates, het Engelse woord
• venusschelpen

De neusschelpen hangen van groot naar klein aan de binnenzijde van de neus. De bovenste neusschelp is het kleinst en de onderste is zo groot als een pink. Ook zo lang dus; ze lopen helemaal diep de neus in, veel dieper dan de uitwendige neus. De neusschelpen bevatten zenuwen en sensorische cellen die parasympatisch de ademhaling reguleren en het autonome zenuwstelsel beïnvloeden. De vorm, de structuur en de weefseleigenschappen van de neusschelpen vormen samen een complex mechanisme dat meerdere, zeer belangrijke levens functies heeft. Ze zijn 1 van de belangrijkste organen van het menselijk lichaam. Wie had gedacht dat die zich in de neus bevinden!

De functies van de neusschelpen
De neusschelpen hebben diverse functies en eigenschappen.
Ze reguleren de luchtstroom en ze bevochtigen en verwarmen de lucht.

• De vorm zorgt voor de juiste luchtstroom, de airflow.
• Het volume vormt een natuurlijke lucht weerstand
• Het slijmvlies vormt snot en verwarmt de neus
• Tesamen vormen de neusschelpen een luchtregulatie mechanisme

Lever uw bijdrage aan deze website!
https://www.doneeractie.nl/medische-misstand-neus-website/-40976

Anatomie
De kern van elke neusschelp is een reepje bot. Over dit bot lopen zenuwen. Over deze zenuwen en het bot heen zit een dikke laag zwellichaam in de vorm van een worst. In deze worst zitten nog meer zenuwen en ook aderen, die de holle ruimtes van het zwellichaam op kunnen vullen met bloed. Tussen de neusschelpen liggen groefachtige passages; de meatussen oftewel neusschelpspleten. De worst vormige neusschelp en de hele verdere neusholte is bekleed met vocht producerend slijmvlies. De neusschelp bestaat dus, van top tot teen uit:

- een reepje bot met daarop zenuwen
- een worstvormig zwellichaam met daarin aderen en zenuwen
- een spleet, meatus, waarboven/onder de neusschelp hangt
- een bekleding van vocht-producerend slijmvlies

Zenuwen
Op het bot waarop de neusschelp gebouwd is lopen zenuwen. Deze zenuwen worden op een subtiele, maar zeer belangrijke manier beroerd. Het vlees waaruit de neusschelp bestaat trilt en flubbert namelijk, doordat de lucht er langs stroomt. Deze 'flubbering' van het vlees geeft een signaal aan de onderliggende zenuw. Door dit signaal wordt ons autonome zenuwstelsel gekalmeerd. De hersenen krijgen de boodschap: alles is oké, je ademt nog.
We voelen ons onbewust lekker door dit signaal. Je kent de uitdrukking wel; even lekker zuchten van opluchting. Deze zenuwen maken dit mogelijk.
In de worst, het vlees waar de neusschelp uit bestaat, lopen ook zenuwen. Met name wanneer we uit ademen krijgen deze zenuwen signalen. Wanneer we in- en uit ademen, trilt de hele worstvormige neusschelp en krijgen ook deze zenuwen signalen. Hiervoor heeft de neusschelp wél genoeg volume en de juiste vorm nodig; de aanwezigheid van het vlees, in de juiste vorm, maakt dat het vlees kan trillen en de zenuwen dus beroerd kunnen worden.

Vorm en volume
De neusschelpen hebben een bepaalde vorm en volume nodig om hun werk te kunnen doen. De worstvormige neusschelpen hebben een lucht regulatie én turbine functie. De vorm bestaat mede door het volume. Het volume van het weefsel vormt een natuurlijke weerstand voor de lucht. De 3 neusschelpen verdelen samen de nasale luchtweg in 4 groef achtige luchtpassages. Deze groeven of spleten worden meatussen genoemd. De luchtstroom stroomt door deze spleten heen. Neusschelpen werken samen als een windregulator. Het is een complex mechanisme en precair samenspel van de worsten, de kracht van de lucht en turbulentie die geproduceerd wordt hierdoor, hoe en of de neus goed werkt.

Turbulentie
De neusschelpen hebben op meerdere wijzes iets te maken met turbines en turbulentie.
Het engelse woord, turbinates, is hierop gebaseerd. Allereerst vormen de neusschelpen gezamelijk soort turbine in de neusholte. De lucht word door de vorm en het volume tegengehouden, tegelijkertijd naar binnen gezogen én wint aan kracht om hoger in de neus te komen. Een complex mechanisme dus. Het worst vormige weefsel wat in de neus hangt, maakt ook dat de lucht een bepaalde turbulentie krijgt. Bij het uitademen botst de lucht op het kontje van de worst, waardoor er krachtige trillingen ontstaan; turbulentie. Deze turbulentie is nodig voor meerdere doeleinden. De turbulentie laat het weefsel trillen, waardoor onderliggende zenuwen signalen ontvangen. Geen turbulentie = geen gevoel van lucht. Dit gevoel van lucht is heel belangrijk voor ons autonome en para sympatische zenuwstelsel.
Het autonome zenuwstelsel word erdoor gekalmeerd en er word informatie over hoe diep de longen moeten ademen doorgegeven. Tevens maakt de turbulentie het mogelijk dat het buitenste vocht-producerende slijmvlies het vocht produceert en het vocht afvoert.
Best wel belangrijk dus, die turbulentie.

Waarschuwing: 3-MMC drug veroorzaakt schade neus

Een lezer meldde ons dat na recreatief snuiven van 3-MMC oftewel 'miauw miauw' zijn neusschelpen atrofisch zijn geworden. Ook is zijn septum dun en geperoreerd geraakt.
3-MMC is een research chemical, en veel schadelijker voor de neus dan andere drugs.
Op pag 22 van dit rapport staat het ook: https://www.trimbos.nl/docs/92170b62-0796-4b32-95cf-f4bb2e22f921.pdf
Citaat: "De respondenten die snuiven noemen veelvuldig klachten aan de neus: 17 respondenten melden pijn aan de neus bij het snuiven of na het snuiven, een verstopte neus, loopneus, wondjes aan het neusslijmvlies of bloedneus en één respondent noemt een kapot neusbotje als gevolg van 3-MMC snuiven. “Je voelt je slijmvliezen wegschroeien.”
Bij deze zijn gebruikers dus gewaarschuwd: deze relatief onbekende bijwerking kan levenslange ademhalingsklachten tot gevolg hebben, door de beschadiging van neus en neusschelpen.

De meatussen; de neusschelp spleten
Tussen de neusschelpen liggen een paar bijzondere kloven; de neusschelpspleten. Door de ronde worstvormige neusschelpen, die licht gekruld aan de neuswand hangen, is er onder elke neusschelp een meatus; een groefvormige geul. Dit is een soort tunnel. De lucht word door deze tunnel heengetrokken met de inademing. De luchtstroom heeft een specifieke interactie met het vochtproducerende slijmvlies in deze tunnel. Het slijmvlies produceert hierdoor het vocht.

Sinus openingen
In de meatussen zitten openingen naar sinussen oftewel de bijholtes. In de bijholtes, wat eveneens bekleed is met vochtproducerend slijmvlies, word vocht geproduceerd en opgeslagen. De opening in de meatus is nodig om in verbinding te staan met de neusholte.
Op die manier kan vocht wat in de neusholte wordt geproduceerd in de bijholte stromen.
In de bijholte zelf word dus ook vocht geproduceerd. Een bijholte is een extra vocht productieruimte én opslag, en moet daarom in verbinding staan met de neusholte.
De specifieke luchtstroom door de tunnel draagt bij aan het goed verlopen van dit productie en opslag station. De meatus maakt dus onderdeel uit van het complexe en precaire systeem waardoor de neus goed functioneert.

De luchtstroom en de neusschelpspleet
De meatus is ook een belangrijke plek voor het waarnemen van de luchtstroom. Doordat het weefsel van de neusschelp in een krul over de tunnel hangt, word de lucht op een bepaalde manier waargenomen door de zenuwen in de tunnel en in het weefsel van de neusschelp zelf. Omdat hierdoor het autonome zenuwstelsel gekalmeerd word, is de meatus door zijn aanwezig zijn een belangrijk onderdeel hiervan.

Grootte en functie
De neusschelpen lopen dieper de neus in dan de uitwendige neus groot is. Het formaat van de onderste neusschelp is zo groot als een pink. Doordat het weefsel bestaat uit zwellichaam kunnen de neusschelpen opzwellen. Dit doen ze automatisch onder gegeven omstandigheden. De neusschelpen zorgen voor de nasale cyclus, wat inhoud dat de lucht om de 3 tot 7 uur door 1 neusgat stroomt.

Slim slijmvlies: 2 lagen
Het slijmvlies waar de neusschelpen uit bestaan bestaat uit 2 lagen.
De binnenste en grootste laag bestaat uit zwellichaam; caverneus weefsel. De cellen vormen een structuur van haarvaten die vol worden gepompt met bloed en vocht, waardoor het opzwelt. Dit weefsel bestaat uit caverneuze ruimtes; caverns, oftewel grotten. Er zitten dus allemaal holle mini ruimtes in het weefsel die met bloed en vocht gevuld kunnen worden.
Het vrijwel enige andere orgaan met deze eigenschappen in het menselijk lichaam is de penis. Dit zwellichaam is bekleed met huid.
In de neus is de bovenste laag gemaakt van een 2e soort slijmvlies; een dat vocht kan produceren, dit vocht naar buiten kan werken en sensorische metingen kan doen.
Dit slijmvlies houdt de neus vochtig, wat nodig is voor zaken als temperatuur regulatie en afweer tegen stoffen van buitenaf.


Pompmechanisme en nasale cyclus
Gelukkig is het niet zo dat mensen een verstopte neus krijgen als ze zin krijgen om te vrijen. Het weefsel van de neusschelp zwelt onder normale omstandigheden op:

• om als pompmechanisme de luchtstroom te reguleren
• bij verkoudheden of allergiën

De neusschelpen passen zichzelf, mits er geen verkoudheid of allergie actief is die dit belemmerd, in volume aan de luchtbehoefte aan. Levert men een grote lichamelijke inspanning, dan stroomt het bloed weg uit het erectiele weefsel. Hierdoor neemt het volume af en kan de lucht sneller naar binnen stromen. In rusttoestand is de zuurstofbehoefte anders. Dan vergroten de neusschelpen zich weer, zodat er niet teveel zuurstof binnenkomt. Dit staat los van de nasale cyclus.
Zonder dat je dit doorhebt adem je om de 3-6 uur met 1 neusgat. Na een paar uur wissel je van gat. De neusschelp aan de ademende kant is normaal en aan de niet ademende kant groot. Deze cyclus vind plaats om het slijmvlies en weefsel aan de niet ademende kant rust te geven.

Wanneer en waarom zwellen neusschelpen nog meer op?
Indien men lichamelijke inspanning levert en er meer zuurstof nodig is, krimpen de neusschelpen zodat de lucht makkelijk naar binnen kan. Is de lichamelijke inspanning voorbij, dan zwellen ze weer op tot normale grootte. Bij koud weer krijgen mensen vaak een snotneus: dit komt doordat de neusschelpen opzwellen. Hierdoor word de lucht een beetje tegen gehouden zodat deze warmer word én is de oppervlakte van het slijmvlies vergroot. Daardoor kan het slijmvlies makkelijker meer vocht aanmaken, wat de lucht makkelijker opwarmt. Het zwellen van de neusschelpen beschermt ook de zenuwuiteinden die in de neusschelpen zitten tegen de pijn die kou kan opleveren. De dikte van het weefsel zorgt dat kou minder makkelijk kan worden waargenomen.

Zwelcapaciteit
Het zwellichaam heeft een bepaalde capaciteit om op te zwellen. Deze capaciteit houd in: de mate waarin het weefsel in staat is om op te zwellen.
Dit bedraagt 300 tot 400% van zijn eigen volume. De neusschelp hoort dus 3 tot 4 keer zo groot te kunnen worden om goed te kunnen functioneren. De zwelcapaciteit is een belangrijk gegeven; als het weefsel dit niet goed kan vervalt de luchtregulatie functie. Denk maar aan de penis; wanneer die geen erectie kan krijgen vervalt er ook een belangrijke functie. Het weefsel kan dus wel in slappe toestand aanwezig zijn, maar moet goed kunnen zwellen en ontzwellen om de luchtregulatie functie te kunnen uitoefenen.

Werking van het slijmvlies
Het buitenste slijmvlies bestaat uit meerdere soorten cellen. De buitenste laag bestaat uit trilhaarepitheel. Deze trilharen nemen beweging waar en vervoeren vocht. Onder dit trilhaarepitheel liggen de muceuze en sereuze klieren. Deze produceren snot en vocht. Ook bevat het neusslijmvlies migrerende cellen die bij het afweersysteem horen. Hier zitten onderandere mestcellen in, waaruit histamine vrij kan komen.

-

Het buitenste slijmvlies bestaat van buiten naar binnen uit de volgende cellen:
- een basis membraan wat een laag vormt tussen slijmvlies en zwellichaam
- goblet cellen; de vochtproducerende cellen
- colommen van de cilia cellen met daarbovenop
- de cilia, de trilharen die het snot vervoeren

De trilharen
Deze trilharen zijn iets heel anders dan neushaar. De naam 'haar' kan verwarrend zijn, maar de cellen zijn eigenlijk haarvormig. Ze maken de hele dag door een beweging, om het geproduceerde vocht naar buiten te werken. De luchtstroom swoesjt dus naar binnen, en deze cilia cellen zwiepen hun haartjes voortdurend de andere kant op; naar de neusgaten toe.

Vorm en volume
Dit vocht producerende slijmvlies zit als een velletje over alle neusschelpen heen. Hierdoor is het oppervlak van de vocht producerende cellen groter dan wanneer ze over een plat vlak zouden liggen. Doordat de worsten ermee bekleed zijn is er dus veel meer ruimte beschikbaar voor dit speciale slijmvlies.

De onderste neusschelp heeft veel volume en is dus een belangrijke oppervlakte voorziener voor dit slijmvlies.

Musceuze en sereuze klieren
De goblet en nucleuze cellen worden in de volksmond ook wel de musceuze (snot producerende) en sereuze (vocht producerende) cellen genoemd.
De musceuze klieren produceren een dik soort slijm en de sereuze klieren een dunne, waterachtige vloeistof.

Drugs
Het slijmvlies in de neusholte is permeabel (doordringbaar) en bevat vele aderen. Bepaalde moleculen kunnen makkelijk door dit slijmvlies worden opgenomen. Doordat er vele aderen in het slijmvlies lopen worden de moleculen snel in de bloedbaan opgenomen. Het snuiven van drugs is schadelijk voor het slijmvlies van de neusholte; tevens kan het kraakbeen van het septum erdoor worden aangetast. Het neusschelpweefsel kan ook kleiner worden door het gebruik van drugs in de neusholte. Geen goed idee dus.

Slijm, slijm en nog eens slijm
Het soort slijmvlies waarmee de neusholte bekleed is komt in iets andere structuren ook in andere gedeeltes van het menselijk lichaam voor. Bijvoorbeeld in de luchtpijp en rondom de stembanden.

De snotneus
Veel mensen zijn er niet blij mee, maar snot is heel nuttig. Snot legt een beschermend laagje om de weefsels waardoor deze niet uitdrogen. Het plakkerige slijm in de neus vangt stofjes op en scheid ze weer uit. Ze blijven in het snot hangen zodat ze buiten het lichaam blijven. Een andere functie van snot is dat het fungeert als signaalversterker. Doordat het slijmvlies vochtig is kan het signalen van de luchtstroom aan neuszenuwen goed doorgeven. Hierdoor voel je dat je ademt. Dit ademgevoel kalmeert het autonome zenuwstelsel. De hersenen krijgen signalen dat alles ok is en het zenuwstelsel ontspant de mens.

Verwarming
Een andere functie van de neusschelpen is het verwarmen van de binnenkomende lucht. Dit gebeurd onderandere in de spleten die tussen de neusschelpen liggen. De lucht word opgewarmd wanneer deze daar doorheen stroomt. Het slijmvlies houd de neus vochtig, waardoor het ook warmer is in de neus. Op plaatsen met een hoge luchtvochtigheid, zoals een stoomcabine, voelt het veel warmer aan dan wanneer de lucht droog is. Dit geld in de neus dus ook; het is lekker vochtig en de zenuwen hebben het hierdoor minder koud. Dit voorkomt dat binnenkomende koude lucht pijn veroorzaakt aan de zenuwuiteinden. En: hoe langer de lucht in de neusholte is, hoe beter deze verwarmt kan worden. Ook hierom is het volume van de neusschelpen belangrijk; de lucht kan hierdoor langer in de neus blijven, waardoor de lucht beter verwarmd kan worden.

Wat doen de neusschelpen dus?
Ze werken als luchtstroom regulatie mechanisme in de neus; ze zorgen dat de lucht met de juiste intensiteit binnen komt en naar buiten gaat. Het slijmvlies van de neusschelpen houd de neus vochtig. Neusschelpen verwarmen binnenkomende lucht. Bij verkoudheden en hooikoorts zwellen de neusschelpen op. Bij sommige mensen is dit erg hinderlijk of zijn de neusschelpen chronisch vergroot, waardoor ze een neusschelpverkleining overwegen.

Belangrijke organen
De neusschelpen hebben zoals we zien vele belangrijke functies. Indien ze beschadigd of verwijderd zijn, vallen deze weg. Dit is het geval indien er onverhoopt Empty Nose Syndrome ontstaat na een neusschelpverkleining. Dit is een ernstige aandoening die voorkomen kan en moet worden.

Literatuur:
Voor een goede, wetenschappelijke uitleg over de werking van de neusschelpen, zie deze publicatie van Muhammad Junaid Anwar, Hina Mushtaq en Asma Jamil.
In KNO heelkunde en Hoofd hals chirurgie op pagina 187 en 188 staat de werking ook beschreven.

Hits: 10636