In de loop der jaren hebben we vele artsen ontmoet en met hen gesproken over Empty Nose Syndrome. Aan sommigen van hen hebben we gevraagd om hun statement over ENS en neusschelpen te delen. Met als doel deze te publiceren op deze site.
We zijn deze artsen zeer dankbaar voor de medewerking hieraan.
De onderstaande verklaringen zijn gepubliceerd met toestemming van de genoemde artsen.
Dr. Jurriën Embrechts, KNO arts, Beatrixziekenhuis Gorinchem
Empty nose syndrome
Introductie
Een van de belangrijkste taken van de neus is het verwarmen, bevochtigen en filteren van ingeademde lucht. Om deze taken goed uit te kunnen voeren moet de luchtstroom voldoende in contact komen met het neusslijmvlies en moet de aanvoerende luchtstroom niet te groot zijn. Voor het sturen en doseren van de ingeademde lucht heeft de neus meerdere mechanismen. De luchtstromen wordt onder andere gereguleerd door neusschelpen (slijmvliesplooien in de neus), maar bijvoorbeeld ook door de uitwendige neus (neusvleugels en benige neusopening).
Empty nose syndrome (ENS) is een zeldzame aandoening waarvan het ontstaan nog niet volledig opgehelderd is. Waarschijnlijk spelen meerdere oorzaken een rol in het ontstaan hiervan. In het verleden werd dit ook wel secundaire atrofische rhinitis genoemd. Secundair omdat hier vaak een externe factor aan vooraf gaat en atrofisch omdat de slijmvliezen in volume en functie afnemen. Een beruchte oorzaak voor ENS is een te ruime conchotomie waarbij het overgrote deel van de onderste neusschelp verwijderd wordt. Echter conservatievere behandelingen van de neusschelpen zoals conchacaustiek kunnen al een aanleiding zijn voor het empty nose syndroom. Neuspassageklachten, waarbij mensen klagen over een te weinig of te ruim doorgankelijke neus, zijn een alledaagse klacht in de gemiddelde KNO-praktijk. Voornoemde behandelingen worden dan ook geregeld uitgevoerd met goed resultaat, echter kan een te grondige behandeling aanleiding zijn voor ontwikkelen van het ENS.
Symptomen
Patiënten die lijden aan het empty nose syndroom hebben uiteenlopende klachten. Omdat deze klachten vaak lijken op andere ziektebeelden van de neus is dit soms moeilijk te herkennen. Klachten kunnen bestaan uit een paradoxaal gevoel van juist te weinig neuspassage terwijl de toegang tot de neusholte juist zeer ruim is. Ook kunnen er klachten zijn van droogheid, pijn, korsten, een te ruim gevoel in de neus, moeite met de neusademhaling of het gevoel te stikken. Dit kan ernstige vormen aannemen waardoor enkelen alleen nog aandacht kunnen hebben voor de neusademhaling (aprosexia nasalis) en gaat dikwijls gepaard met een ernstige psychische belasting.
Doordat meestal de onderste neusschelpen bij ENS te klein zijn, concentreren de luchtstromen zich voornamelijk in de onderste neusgang (de weg van de minste weerstand) en worden deze niet meer verdeeld over de hele neusholte. Een mogelijke verklaring voor de pijnklachten en korstvorming is dat hierdoor de slijmvliezen in dat gebied uitdrogen en beschadigen en daarmee pijnreceptoren prikkelen. Daarnaast wordt ons gevoel van voldoende lucht door de neus veroorzaakt doordat de vochtige slijmvliezen in de neus afkoelen tijdens de ademhaling. Bij ENS concentreert zich de luchtstroom alleen klein gedeelte van de neus waardoor de rest van de neusholte niet afkoelt. Zo gaat er veel lucht door de neus zonder dat dit wordt waar genomen. Tegelijkertijd zetten de longen wel uit tijdens de inademing. De hersenstam ontvangt hierdoor enerzijds een laag signaal van luchtstroom door de neus en anderzijds een hoog signaal van de longen die wel ruim uitzetten. Deze discrepantie zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn van een hyperventilatiesyndroom dat bij 77% van de mensen met ENS voor komt.
Diagnose
Op dit moment is er geen diagnostisch onderzoek dat empty nose syndroom vast kan stellen. Bij mensen met bovengenoemde klachten en een zeer ruime neusholte moet deze diagnose zeker worden overwogen.
Behandeling
ENS is een zeldzame aandoening waardoor onderzoek naar het ziektebeeld niet grootschalig kan worden opgezet. Wel zijn er kleinschalige onderzoeken over mogelijke behandelingen.
Conservatieve behandeling
Zoutwater neusspray of neusspoelingen en het zalven van de neus kan verlichting van klachten geven. Daarnaast kunnen menthol oliën of zalf het gevoel van een goede neuspassage verbeteren.
Chirurgische behandeling
Chirurgische behandeling is momenteel nog een controversieel onderwerp en er worden diverse methoden beschreven.
De verschillendebehandelingen hebben met elkaar gemeen dat de neuspassage verkleind wordt om zo de functie van de onderste neusschelp weer na te bootsen en de luchtstromen beter over de neusholte te verdelen bij de inademing.
Psychische begeleiding
Gezien de impact van de klachten op het dagelijks leven is het soms zinvol om psychologische ondersteuning in te schakelen om mensen te helpen om te kunnen gaan met de klachten die zij hiervan ervaren.
Toekomst
De kennis rondom de fysiologie van de neus neemt net als de bekendheid van het empty nose syndroom snel toe. Ik hoop dat in de nabije toekomst het empty nose syndroom niet alleen beter behandeld kan worden maar vooral kan worden voorkomen.
https://www.rivas.nl/beatrixziekenhuis/patienten/specialisten/embrechts-j/
Bedankt dokter Embrechts, voor uw bijdrage aan deze website.
Drs. Jan van der Borden, KNO-arts, www.neus.nu
Een altijd te ruime neus is net zo vervelend als een altijd verstopte neus. Dat klinkt gek, maar de praktijk laat zien dat dat zo is. De uitleg van de merkwaardige paradox die ontstaat bij een te ruime neus: namelijk veel ruimte, maar daar last van hebben, wordt meer dan goed uitgelegd door KNO-arts Jurriën Embrechts op deze website.
Net zoals het niet altijd mogelijk is met medicatie of een operatie meer ruimte in de neus te creëren bij een altijd verstopte neus, is het het vaak ook onmogelijk een te ruime neus nauwer (lees: normaal open) te maken.
KNO-artsen zullen met deze kennis in het achterhoofd altijd proberen een te ruime neus te voorkomen. Jammer genoeg ligt echter bij iedere neusoperatie een te ruime neus op de loer. Dat dan weer herstellen blijkt moeilijk. Operaties blijken weinig succesvol. Om die reden proberen KNO-artsen dit echt te voorkomen, maar zoals bij iedere operatie kan ook bij een neusoperatie een onbedoelde situatie (dit wordt complicatie genoemd) - in dit geval: teveel ruimte in de neus - ontstaan. Bedenk dat geen enkele (neus)chirurg opzoek is naar een complicatie, maar dat deze soms onvermijdelijk is. Het is om deze reden dat voor iedere operatie de kans op complicaties moet worden besproken.
Ontstaat een te ruime neus als complicatie, dan is de operateur de eerst aangewezene om hier aandacht voor te hebben. Dankzij het ENS-register op Neus.nu zijn er ook KNO-artsen te vinden met een meer dan gemiddelde belangstelling voor een te ruime neus. Zij zullen de mogelijkheden tot verbetering van de te ruime neus willen onderzoeken, beoordelen en een poging willen wagen deze te verbeteren. Dit zal altijd eerst medicamenteus worden geprobeerd, waarbij Coldises zeker een rol kan hebben. De aanbevolen dosering is 2 -3 keer per dag 1-3 sprays per neusgat. Het is misschien daarom verstandig eerst met deze medicatie aan de slag te gaan, alvorens een (andere) KNO-arts te consulteren.
Wij danken dr. Jan van der Borden met heel ons hart voor zijn inzet voor ENS patiënten.
Dr. Juan Monreal, rhinologisch expert, Madrid:
"Empty Nose Syndrome (ENS) is a nasal disorder that typically results many years after turbinate reduction surgeries. Much less frequently, it can appear as a result of surgeries performed on the nasal septum or on the middle turbinates. The vast majority of patients with ENS have a history of septoplasties and turbinate reduction performed simultaneously. The precise origin of SNV is unknown, but it is clear that there is probably an interplay of mechanical and functional problems:
Modifications in air flow delivered to the middle and inferior meatus pathways. These modifications come from the turbinate volume reduction itself and from turbinate volume cycling abolition.-
Physical and chemical neuro-receptors malfunctioning or damage (or both). Loss of mucosal sensory nerve fibers may play a role.
It is unknown why some patients with turbinate reduction surgeries develop ENS while others do not, and why the symptoms are not always correlated with the findings in physical exams.
My interest in ENS began precisely when, years ago, I caused this problem in one of my patients. Fortunately, I had the time and interest to study the case, update my knowledge and treat it appropriately. The teaching was clear: I have never performed turbinectomies of any kind again, and I began to see internal nasal cavities more as a sensory organ than as a “tube” that can be mutilated without consequences.
Unfortunately today there is no curative treatment for ENS. Physicians interested in treating ENS face some difficulties when trying to reconstruct inferior turbinates:-
We are unable to in-vivo regenerate the erectile and sensory capacity of the turbinal tissue. The special anatomy and distribution of the turbinal tissue and its bone support make reconstruction a very complicated task.
The added difficulty of working in a "cave" with irregular "walls and recess" difficult to access to.
From my point of view, every attempt should be made to repair the damage with the tools that we currently have. The loss of volume in the affected turbinates must be repaired by re-volumizing, preferably with cartilage / bone grafts or permanent synthetic materials. The loss of sensory capacities can be partially ameliorated through the use of fat grafts and SVF injections. Stem cells injections is promising although there are no conclusive studies. With the arrival of "virtual surgeries" we can probably be somewhat more effective in both preventing and treating ENS. With virtual surgery it may be possible to predict if turbinate or septal surgery will be beneficial for our patients. With virtual surgery the degree of improvement that the patient might experience can be predicted depending on which areas of the turbinates (or the rest of the nasal cavity) receives volume augmentation.
Today, any surgeon performing functional nasal surgeries must bear in mind that this potentially devastating pathology exists and think twice before performing any kind of turbinate surgery."
https://www.drmonreal.info/tratamientos-cirugia/empty-nose-syndrome/
Hits: 1129